برگزاری پنل تخصصی “بررسی ناترازی انرژی برق” در زنجان با هدف هم‌افزایی علمی و راهکارمحور
میهن نیوز-مهران حبیبی؛تاریخ انتشار۱۰ خرداد۱۴۰۴
بحران ناترازی انرژی سال‌هاست که به یکی از مسائل کلیدی در صنعت برق ایران تبدیل شده؛ مسأله‌ای که دیگر تنها یک مشکل فنی یا تولیدی نیست، بلکه ابعاد اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی به خود گرفته است. در این میان، پنل تخصصی ناترازی انرژی برق استان زنجان فرصتی بود تا واقعیت‌های پشت پرده این بحران از زبان کارشناسان و مدیران میدانی بیان شود. جایی که سخن از «مدیریت نرم» به‌میان آمد؛ رویکردی که تلاش دارد به‌جای خاموشی‌های گسترده و آسیب‌زا، از ظرفیت‌های فناورانه برای کنترل هوشمند مصرف بهره بگیرد.
در این راستا به همت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان، پنل تخصصی «بررسی ناترازی انرژی برق در استان» با حضور جمعی از کارشناسان، مسئولان اجرایی و اساتید دانشگاهی برگزار شد.
این رویداد با رویکردی علمی، کاربردی و هم‌افزا به‌منظور بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای مؤثر در حوزه انرژی برق، به ویژه در مواجهه با ناترازی و کمبودهای فصلی، مورد استقبال قرار گرفت.
برگزاری این پنل نشان‌دهنده اهتمام ویژه استان زنجان به برنامه‌ریزی اصولی، افزایش تاب‌آوری شبکه برق و بهره‌مندی از ظرفیت‌های علمی برای مواجهه با چالش‌های روز کشور در حوزه انرژی است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان:
آینده‌ای روشن با مدیریت مصرف و همراهی صنایع ممکن است
مهندس احمد خداوردی رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان در حاشیه برگزاری پنل تخصصی «بررسی ناترازی انرژی برق در استان»، با اشاره به اهمیت مصرف بهینه انرژی، تأکید کرد: عبور موفق از چالش ناترازی برق در گرو همکاری هوشمندانه مردم، صنایع و تصمیم‌سازان است.
خداوردی با بیان اینکه مصرف بی‌رویه انرژی به یکی از دغدغه‌های ملی تبدیل شده است، افزود: امروز باید نگاه‌مان را از صرفاً افزایش ظرفیت تولید، به سمت مدیریت مصرف و بهره‌وری سوق دهیم. استان زنجان با برخورداری از زیرساخت‌های صنعتی، کشاورزی و دانشگاهی می‌تواند پیشگام تحقق این رویکرد هوشمندانه باشد.
وی همچنین با اشاره به اهمیت نقش صنایع در مدیریت مصرف، عنوان کرد: اگر چه برخی از صنایع پر مصرف در زنجان وجود دارد اما خوشبختانه بسیاری از صنایع استان در مسیر بهره‌مندی از فناوری‌های کم‌مصرف و برنامه‌های زمان‌بندی مصرف برق گام برداشته‌اند که ادامه این مسیر می‌تواند نقش مهمی در کاهش بار شبکه و ایجاد تعادل در مصرف ایفا کند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، آینده تأمین انرژی را وابسته به اصلاح الگوی مصرف وسرمایه‌گذاری در انرژی‌های نو دانست و تصریح کرد: اگر امروز برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم، نه‌تنها بحران‌ها را پشت سر می‌گذاریم، بلکه می‌توانیم الگویی موفق برای دیگر استان‌ها ارائه دهیم. آینده روشن است، اگر درست مصرف کنیم.
خداوردی ضمن تأکید بر اهمیت سیاست‌گذاری مبتنی بر داده و آینده‌نگری در حوزه انرژی، اظهار داشت: ناترازی انرژی برق نه‌تنها یک چالش فنی، بلکه یک موضوع اقتصادی و اجتماعی است که نیازمند هماهنگی میان دستگاه‌های اجرایی، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی است. این پنل گامی ارزشمند در جهت این هماهنگی و گفتمان‌سازی علمی است.
وی در پایان، بر استمرار نشست‌های تخصصی و استفاده از ظرفیت نخبگان برای ارائه راهکارهای پایدار در حوزه انرژی تأکید کرد و از همه دستگاه‌ها و فعالان اقتصادی خواست تا در این مسیر، نقش خود را به‌درستی ایفا کنند.
معاون هماهنگی برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان:
بهره‌وری انرژی نیازمند اصلاح ساختاری و قیمت‌گذاری واقعی است
در جریان برگزاری پنل تخصصی «بررسی ناترازی انرژی برق در استان زنجان»،معاون هماهنگی برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، با ارائه تحلیلی آماری از وضعیت تولید و مصرف برق در زنجان، بر لزوم اصلاحات ساختاری در نظام انرژی کشور و استان تأکید کرد و گفت: در صورت ادامه این روند، منابع طبیعی و اقتصادی استان با فشار بیشتری مواجه خواهند شد.
دکتر خلیل قاسملو، با اشاره به شدت بالای مصرف انرژی در صنایع استان، گفت: بهره‌وری پایین و ناترازی در مصرف برق نتیجه ساختارهای ناکارآمد و قیمت‌گذاری نادرست انرژی است.
این مسوول ادامه داد: با وجود اینکه تولید برق هزینه‌بر است، اما با قیمت بسیار ناچیزتری عرضه می‌شود. این اختلاف فاحش میان هزینه تولید و قیمت عرضه، یکی از دلایل اصلی تشدید ناترازی میان عرضه و تقاضای برق است.
وی با بیان اینکه اگر در قیمت‌ها تجدید نظر کنیم، تا حد قابل توجهی فاصله میان عرضه و تقاضا کاهش پیدا می‌کند، تصریح کرد: اصلاح ساختار قیمت‌گذاری انرژی به عنوان یک اهرم کنترلی برای مدیریت مصرف و تشویق به بهره‌وری بسیار حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه سهم استان زنجان از مصرف برق کشور در بازه‌ی ۱۱ ساله منتهی به سال ۱۴۰۰ حدود ۱.۵۴ درصد بوده، در حالی که سهم استان از تولید فقط ۱.۱۲ درصدرا شامل شده، افزود: این آمار نشان می‌دهد شدت مصرف انرژی در استان، به‌ویژه در بخش صنعت، بسیار بالاتر از میانگین کشور است.
معاون سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان به موضوع لزوم عدم استقرار صنایع آب‌بر و مدیریت مصرف انرژی برق در استان زنجان نیز اشاره کرد و گفت: با استناد به آمارهای موجود، در زنجان صنایع بخش قابل توجهی از مصرف برق بی‌رویه را به خود اختصاص داده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده تمرکز بالای صنایع انرژی‌بر در استان است که فشار زیادی بر منابع انرژی از جمله برق وارد می‌کند.
قاسملو در ادامه، وضعیت بهره‌وری برق مصرفی در صنایع استان را نگران‌کننده خواند و گفت: در حالی که متوسط بهره‌وری برق مصرفی در کشور برای هر کیلووات‌ساعت حدود ۳۷ هزار تومان است، این عدد در استان زنجان تنها ۲۵ هزار تومان است و در بخش صنعت حتی به ۱۷ هزار تومان می‌رسد که زنجان را در رتبه‌ای پایین در سطح کشور قرار می‌دهد.
این مسئول با تاکید بر لزوم بازنگری در سیاست‌های استقرار صنایع و هدایت آن‌ها به سمت فناوری‌های کم‌مصرف‌تر و سازگار با محیط زیست، خاطرنشان کرد: مدیریت مصرف انرژی در بخش صنعت، نه تنها به کاهش ناترازی کمک می‌کند، بلکه به حفظ منابع ارزشمند آب و خاک استان نیز منجر خواهد شد.
وی تصریح کرد: اصلاح قیمت‌گذاری، ترویج بهره‌وری انرژی، و هدایت صنایع به سمت الگوهای مصرف پایدارتر و استفاده از انرژی خورشیدی می‌تواند یک رویکرد جامع برای مدیریت انرژی در استان زنجان باشد.
معاون برنامه‌ریزی سازمان با تأکید بر اینکه سرکوب قیمت انرژی طی سال‌های گذشته موجب کاهش بهره‌وری شده، اظهار داشت:اقتصاد انرژی نیازمند علامت‌دهی صحیح از طریق قیمت‌گذاری واقعی است. وقتی قیمت انرژی ارزان و بدون منطق بازار باشد، نه مصرف‌کننده انگیزه‌ای برای صرفه‌جویی دارد و نه تولیدکننده انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی لذا باید قیمت ها به سمت واقعی شدن پیش برود.
او با اشاره به وضعیت استان در بخش خانگی نیز بیان کرد: در حالی که سهم جمعیت استان از کل کشور ۱.۳ درصد است، مصرف برق خانگی زنجان ۶۸ صدم درصد مصرف کشور را شامل می‌شود و این نشان می‌دهد خانوارهای زنجانی نسبت به میانگین کشور ۶۰ درصد کمتربرق مصرف می‌کنند، که جای قدردانی دارد.
قاسملو همچنین با اشاره به لزوم توجه جدی به صدور مجوز برای صنایع انرژی‌بر گفت: باید در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌های صنعتی آینده استان، به‌شدت مراقب بارگذاری صنایع پرمصرف باشیم. فشار بر منابع آب، خاک و انرژی قابل ادامه نیست.
وی ، مدیریت مصرف انرژی در کارخانه‌های بزرگ را یکی از راهبردهای مهم برای بهبود شرایط دانست و پیشنهاد کرد: رشته فعالیت‌هایی که مصرف انرژی بالاتر از حد مجاز دارند، باید شناسایی و مشمول نظارت و سیاست‌گذاری‌های جدی شوند.
سهم بالا در مصرف صنعتی و بهره‌وری پایین در خلق ارزش افزوده
معاون هماهنگی برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، در ادامه گزارشی جامع از وضعیت ساختاری مصرف برق در استان طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ ارائه داد وگفت:بررسی‌ها نشان می‌دهد استان زنجان با وجود سهم بالای مصرف صنعتی، از منظر ارزش افزوده جایگاه چندان مطلوبی ندارد، موضوعی که نیازمند بازنگری در سیاست‌های توسعه‌ای استان و کشور است.
قاسملو گفت: مصرف کل برق استان زنجان در سال ۱۴۰۱ به رقم ۵۱۱۴.۵ گیگاوات‌ساعت رسید که معادل ۱.۶۱ درصد از برق مصرفی کل کشور (۳۱۶۵۸۴.۴ گیگاوات‌ساعت) بوده است. با این حال، توزیع مصرف در بخش‌های مختلف تفاوت‌های قابل توجهی را نسبت به میانگین کشوری نشان می‌دهد.
مصرف خانگی:
وی تصریح کرد:مصرف برق خانگی استان ۰.۶۸ درصد از برق خانگی کشور است، در حالی که جمعیت استان حدود ۱.۳۱ درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود. بر این اساس، استان زنجان از نظر مصرف خانگی برق در رتبه ۲۷ کشور قرار دارد. همچنین، برق خانگی تنها ۱۳.۱۲ درصد از کل مصرف برق استان را تشکیل می‌دهد. نکته مهم دیگر اینکه سرانه مصرف خانگی برق در زنجان تنها ۶۰ درصد میانگین کشوری است.
مصرف صنعتی:
معاون هماهنگی برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان ادامه داد: بخش صنعت با ۲.۵ درصد از مصرف برق صنعتی کشور، ۶۴.۳۵ درصد از کل مصرف برق استان را به خود اختصاص داده است. استان زنجان از این نظر، یازدهمین مصرف‌کننده برق صنعتی کشور است، در حالی که در ارزش افزوده صنعتی در رتبه ۲۱ قرار دارد. این اختلاف نشان‌دهنده بهره‌وری پایین صنایع مستقر در استان زنجان است و هشدار می‌دهد در صورت ناترازی یا محدودیت برق، این صنایع آسیب‌پذیرتر خواهند بود. به بیان دیگر، زنجان دارای ساختاری انرژی‌بر با بازده پایین در تولید ارزش افزوده است.
مصرف کشاورزی:
وی تصریح کرد: مصرف برق در بخش کشاورزی معادل ۱.۶۶ درصد از برق صنعتی کشور و ۱۴.۵ درصد از کل برق مصرفی استان را تشکیل می‌دهد. در این حوزه نیز استان زنجان در رتبه بیستم کشور قرار دارد و الگوی مصرف آن با متوسط کشوری تقریباً همخوانی دارد.
مقایسه استانی و شاخص شدت انرژی:
قاسملو در ادامه گفت:در بررسی گسترده‌تر، استان‌هایی مانند تهران، خوزستان، فارس، اصفهان و کرمان در دهه گذشته، بیشترین تغییر در مصرف برق را داشته‌اند. برای مثال، تهران با سهم ۱۱.۸۴ درصدی از تغییرات، همچنان در شاخص شدت مصرف انرژی، در رتبه ۲۸ کشور قرار دارد که نشان می‌دهد نسبت به سایر استان‌ها، با مصرف برق کمتر توانسته ارزش افزوده بیشتری تولید کند.در مقابل، استان‌هایی مانند هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کرمان با وجود مصرف بالا، در شاخص شدت انرژی عملکرد ضعیف‌تری داشته‌اند. استان زنجان نیز با وجود مصرف قابل‌توجه، از این نظر در وضعیت مطلوبی قرار ندارد.
نتیجه‌گیری و پیشنهاد سیاستی:
معاون هماهنگی برنامه و بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان در پایان نتیجه گیری کرد: بر اساس این تحلیل‌ها، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان‌ها به عنوان دبیرخانه شورای برنامه‌ریزی و توسعه باید در نحوه استقرار واحدهای تولیدی و صدور مجوز برای فعالیت‌های جدید، شاخص بهره‌وری انرژی و شدت مصرف را مدنظر قرار دهد. به بیان روشن‌تر، صرف افزایش مصرف برق بدون خلق ارزش اقتصادی متناسب، به نفع توسعه پایدار کشور نیست.
وی پیشنهاد داد:پیشنهاد می‌شود این شاخص‌ها به عنوان معیاری مهم در سامانه ملی صدور مجوزهای کسب‌وکار لحاظ گردد تا از استقرار فعالیت‌های انرژی‌بر و کم‌بازده در استان‌هایی با وضعیت بحرانی مصرف برق جلوگیری شود.
معاون امور اقتصادی استاندار زنجان:
ناترازی انرژی با مشارکت مردم و صنعت قابل حل است
معاون امور اقتصادی استاندار زنجان، نیز در در پنل تخصصی “ناترازی انرژی برق در استان زنجان” با اشاره به چالش‌های موجود در بخش عرضه و تقاضای انرژی، از برنامه‌ریزی استان برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی خبر داد و تأکید کرد: بهره‌وری انرژی، نیازمند اصلاح ساختارها و مشارکت بخش خصوصی است.
دکترنرگس مرادخانی، معاون امور اقتصادی استاندار زنجان، به ضرورت اصلاح الگوی مصرف و ارتقای بهره‌وری انرژی تأکید کرد وافزود: در بحث مدیریت انرژی، باید دو بعد عرضه و تقاضا را همزمان مدنظر قرار دهیم. در حوزه عرضه، متأسفانه کاهش منابع آبی، فرسودگی نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و محدودیت سوخت باعث کاهش تولید برق شده است.
وی با اشاره به تعریف ساده اما کاربردی انرژی گفت: در دوران تحصیل، انرژی را توانایی انجام کار معرفی می‌کردند، اما امروز انرژی، توانایی توسعه اقتصادی و حفظ تعادل زیست‌محیطی کشورهاست.
این مسوول با اشاره به اقدامات استان زنجان در راستای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: ما توانسته‌ایم بیش از ۱۸۰۰ هکتار از اراضی منابع طبیعی را برای ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی شناسایی کنیم که تاکنون هزار هکتار آن تصویب شده و در قالب پروژه‌های بی‌نام به سرمایه‌گذاران ارائه گردیده است.
وی تأکید کرد: تا پایان امسال حدود ۶۰ مگاوات انرژی تجدیدپذیر به شبکه سراسری برق استان متصل خواهد شد و در بلندمدت نیز ۵۰۰ مگاوات دیگر از طریق نیروگاه‌هایی در خدابنده به بهره‌برداری خواهد رسید.
مرادخانی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع بهره‌وری انرژی پرداخت و افزود: قیمت‌گذاری غیرواقعی انرژی، موجب کاهش شدید بهره‌وری در کشور شده است. شاخص شدت انرژی، به‌ویژه در صنایع فلزی استان، نشان‌دهنده مصرف بالا و تولید پایین در مقایسه با مصرف انرژی است.
وی خاطرنشان کرد: ما از وزارت نیرو درخواست کردیم زمان‌بندی خاموشی‌ها به صورت دقیق اعلام شود تا تولیدکنندگان تکلیف خود را بدانند. این بی‌برنامگی‌ها، آسیب جدی به بخش صنعت وارد می‌کند.
معاون امور اقتصادی استاندار زنجان همچنین تصریح کرد: مصرف انرژی در دنیا در حال افزایش است و اقلیم نیز در حال تغییر است. در چنین شرایطی، باید با نگاه علمی و مشارکتی، به‌ویژه با حضور فعال صنعتگران، سازوکارهای جدید بهره‌وری را تعریف و پیاده‌سازی کنیم.
وی از مدیران حاضر خواست خروجی مشخصی از این همایش ارائه دهند و افزود: تهران هنوز واقعیت‌های استان‌ها را به‌خوبی نمی‌بیند یا نمی‌خواهد ببیند. ما باید با ارائه گزارش مستند و تخصصی، صدای خود را به مرکز برسانیم.
مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای استان زنجان:
بهره وری انرژی درصنعت برق، یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار در سطح ملی است
سیده پروانه برهانی مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای استان زنجان نیز در این همایش گفت: ما نیازمند مدیریت مصرف قوی هستیم. عدم اجرای کامل برنامه‌های مدیریت مصرف می‌تواند به خاموشی‌های خودکار و قطعی‌های گسترده منجر شود.
وی اظهار کرد: موضوع بهره وری انرژی به ویژه در بخش برق یکی از محورهای اصلی توسعه پایدار در سطح ملی است. ناترازی تولید و مصرف دیگر یک هشدار فنی نیست بلکه اکنون به یک چالش و مسئله راهبردی با آثار مستقیم بر رشد اقتصادی، سرمایه گذاری و تداوم تولید صنعتی و حتی کیفیت زندگی در استان ها تبدیل شده است.
این مسوول ضمن تشریح چالش‌های فزاینده شبکه برق کشور و استان، عنوان کرد: اقدامات فوری و مشارکت همه بخش‌ها برای مدیریت ناترازی تولید و مصرف برق ضروری است. افزایش متوسط دما در مقایسه با سال گذشته مستقیماً به افزایش تقاضای برق منجر شده است.
برهانی با بیان اینکه کاهش چشمگیر تولید برق‌آبی از عوامل اصلی ناترازی فعلی است، تصریح کرد: متوسط ورودی آب به نیروگاه‌های برق‌آبی اصلی ما ۴۲ درصد کاهش یافته و این وضعیت بر توانایی تامین اوج بار تاثیر مستقیم دارد.
مدیرعامل برق منطقه‌ای استان زنجان با ارائه داده‌هایی از کسری تولید آتی، ادامه داد: ما نیازمند مدیریت مصرف قوی هستیم. عدم اجرای کامل برنامه‌های مدیریت مصرف می‌تواند به خاموشی‌های خودکار و قطعی‌های گسترده منجر شود.
برهانی بر نقش صنایع پرمصرف در حل بحران برق تاکید کرد و گفت: با توجه به ماده ۴ قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق، صنایع موظفند تا پایان سال ۱۴۰۴ حداقل ۹ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی (با بازدهی حداقل ۵۵ درصد) و ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر را با منابع داخلی خود احداث کنند. در صورت عدم احداث، تامین برق این صنایع در شرایط کمبود، در اولویت مدیریت مصرف وزارت نیرو قرار خواهد گرفت.
وی متذکر شد: وزارت نیرو از تامین برق صنایعی که طبق این قانون عمل کنند پشتیبانی کرده و برق مازاد تولیدی آن‌ها قابلیت فروش در بورس انرژی یا از طریق قراردادهای دوجانبه را خواهد داشت.
این مسئول به ماده ۲۶ قانون اصلاح الگوی مصرف اشاره و یادآور شد: طبق این قانون شرکت‌هایی که استانداردهای مصرف انرژی را رعایت نکنند، جریمه خواهند شد و وجوه حاصل از این جریمه‌ها به حساب خزانه کشور واریز شده و در راستای بهینه‌سازی بخش صنعت هزینه می‌شود.
برهانی عنوان کرد: استان علی‌رغم برخورداری از زیرساخت‌های مناسب انتقال و فوق توزیع با ظرفیت منصوبه ۹۳۳۲ مگاولت آمپر، با کمبود قابل توجهی در ظرفیت تولید برق محلی روبروست. ظرفیت منصوبه تولید برق در استان زنجان حدود ۱۰۹۰ مگاوات است و تقاضای پیش‌بینی شده برق برای استان زنجان در سال ۱۴۰۴، ۱۱۷۷ مگاوات است که با وجود ناترازی انتظار می‌رود بیش از این مقدار باشد.
مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای استان زنجان متذکر شد: اگر زنجان را به عنوان یک سیستم جداگانه در نظر بگیریم، در سال جاری با کسری ۱۵ مگاواتی روبرو خواهیم بود که تا سال ۱۴۰۸ به ۲۹۰ مگاوات و تا سال ۱۴۱۳ به ۵۹۰ مگاوات خواهد رسید.
هوشمندسازی مصرف به جای خاموشی؛
مهندس پیام جوادی، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان زنجان، نیز در جریان برگزاری پنل تخصصی بررسی ناترازی انرژی برق در استان زنجان از حرکت صنعت برق به سوی “مدیریت نرم سمت تقاضا” به‌عنوان راهی پایدار برای جلوگیری از خاموشی‌ها خبر داد.
او با ارائه آماری دقیق از ظرفیت‌های مغفول‌مانده، بر ضرورت بهره‌برداری مؤثر از کنتورهای هوشمند، اعمال محدودیت بار به‌جای قطع برق و توسعه زیرساخت‌های فناورانه تأکید کرد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان، ، با رویکردی مبتنی بر آینده‌نگری، به تشریح اقدامات و دیدگاه‌های جدید در حوزه مدیریت مصرف انرژی اشاره کرد وگفت: ما خطاهای ماژور داریم که نمی‌توان با اصلاحات مینور آن‌ها را جبران کرد، در زمان حاضر بهره‌وری انرژی در حال افت است و حتی آمارهای ارائه‌شده، مبتنی بر واقعیت نیست؛ چرا که قیمت‌گذاری انرژی در کشور بازدارنده نیست.
او با طرح نمونه‌ای از یارانه‌های سنگین انرژی به صنایع استان، افزود:در استان زنجان، برخی کارخانه‌ها تنها در زمان‌های ارزان‌قیمت انرژی – که انرژی از طریق بورس عرضه می‌شود – ماهیانه تا ۸۴ میلیارد تومان یارانه انرژی دریافت می‌کنند و این مبلغ، اگر بر تعداد نیروی کار تقسیم شود، به رقمی عجیب و غیرواقعی در ازای هر کارگر به رقمی در حدود ۲۶۰ میلیون تومان در ماه خواهیم رسید.
جوادی همچنین هشدار داد:در صورت تداوم این رویه در زمان‌های اوج مصرف، این میزان یارانه می‌تواند تا ۴ یا ۵ برابر افزایش یابد، که نه تنها منطقی نیست، بلکه سیستم را به‌شدت ناپایدار می‌کند.
او درادامه سخنان خود با تأکید بر اولویت آینده‌نگری در اصلاح وضعیت موجود آغاز کرد و گفت:بر خلاف روال مرسوم که ابتدا عملکردها را مطرح می‌کنند، من اول به سمت نگاه به آینده می‌روم چون به آن بیشتر معتقدم.
حرکت به‌سوی مدیریت نرم: کاهش بار به جای قطع برق
جوادی با اشاره به ضرورت عبور از روش‌های سنتی قطع برق در مواجهه با پیک مصرف، گفت:هدف ما باید کاهش بار شبکه از طریق هوشمندسازی باشد، نه خاموشی. امکانات هوشمند به‌طور نسبی فراهم شده اما بهره‌برداری از آن‌ها بسیار محدود بوده است.
وی تصریح کرد که کنترل‌های هوشمند، اگر به‌درستی استفاده شوند، می‌توانند محدودیت بار را جایگزین قطع کامل برق کنند.این کار هم زندگی مردم را تلخ نمی‌کند و هم شبکه را نجات می‌دهد.
کنتورهای هوشمند؛ نابغه‌هایی با توانایی محدود
مدیرعامل شرکت توزیع برق زنجان با مثالی جالب به کارکرد واقعی کنتورهای هوشمند پرداخت و گفت:حدود دو میلیون کنتور هوشمند در کشور نصب شده که از این تعداد، ۲۰ هزار کنتور در استان زنجان فعال است.
جوادی همچنین به آمار چشمگیر ۴۶ هزار دستگاه کنتور هوشمند نصب شده در سطح استان زنجان اشاره کرد و گفت: این تعداد نشان‌دهنده عزم جدی صنعت برق استان برای هوشمندسازی و مدرن‌سازی زیرساخت‌های خود است.
وی افزود: این کنتورها فراتر از یک ابزار ساده اندازه‌گیری عمل می‌کنند. آن‌ها قابلیت‌های پیشرفته‌ای نظیر قرائت از راه دور، شناسایی خطاها و دستکاری‌ها، امکان ارتباط دوطرفه با شبکه، و ارائه اطلاعات مصرف لحظه‌ای به مشترکان را دارند. این فناوری نوین، علاوه بر اینکه به شرکت‌های توزیع برق در مدیریت بهینه شبکه و برنامه‌ریزی دقیق‌تر کمک می‌کند، به مشترکان نیز این امکان را می‌دهد که با آگاهی کامل از الگوی مصرف خود، در جهت بهینه‌سازی مصرف و کاهش هزینه‌های برق گام بردارند.
این مسئول با بیان اینکه این تحولات، نویدبخش شبکه‌ای پایدارتر، بهره‌وری بیشتر انرژی و خدماتی با کیفیت بالاتر برای تمامی مشترکان در استان زنجان در آینده‌ای نزدیک است، متذکر شد: هوشمندسازی شبکه برق و گسترش کنتورهای هوشمند مجهز به لیمیتر در استان زنجان، نه تنها در کنترل مصرف و پیشگیری از خاموشی‌ها مؤثر است، بلکه با جمع‌آوری داده‌های ارزشمند، امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای توسعه زیرساخت‌ها، بهینه‌سازی تولید و حتی پیش‌بینی الگوهای مصرف آینده را فراهم می‌آورد.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان زنجان در ادامه به موضوع محوری این پنل، ناترازی انرژی برق اشاره کرد و گفت: این پدیده به معنای عدم تعادل میان میزان تولید و مصرف برق در شبکه است. ناترازی انرژی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های فعلی صنعت برق کشور و به تبع آن استان زنجان است. این پدیده می‌تواند منجر به کاهش پایداری شبکه، افزایش خاموشی‌ها و تحمیل هزینه‌های سنگین به اقتصاد استان شود.
پتانسیل مدیریت بار: تا ۹ هزار مگاوات بدون خاموشی
جوادی با بیان اینکه اگر به‌طور متوسط بتوان برای هر مشترک خانگی ۵ آمپر و برای مشترکین صنعتی ۱۰ کیلووات محدودیت اعمال کرد، می‌توان تا ۹ هزار مگاوات کاهش بار را بدون خاموشی واقعی در کل کشور محقق ساخت، اظهار داشت:اکثر خانوارها در عمل فقط پنج آمپر مصرف دارند، حتی با برداشتن ۵ آمپر از کنتور ۲۵ آمپری‌شان مشکلی پیش نمی‌آید. اگر این طرح اجرا شود، می‌توان هزار مگاوات در مشترکین خانگی و تا چند هزار مگاوات دیگر از مشترکین صنعتی صرفه‌جویی کرد.
وی افزود:اگر ۲ میلیون کنتور ناقص را اصلاح کنیم، با هزینه‌ای اندک در مقایسه با هزینه خاموشی و خسارت آن۲ تا ۳ هزار مگاوات دیگر قابل بازیابی خواهد بود .
جوادی به نمونه‌ای عملی از مدیریت هوشمند مصرف در یکی از ادارات استان اشاره کرد و گفت:یکی از نهادهای استان، در ساعات اوج مصرف از حد مجاز فراتر رفت. سیستم به‌صورت خودکار برق را پنج دقیقه قطع کرد. پس از تکرار تخطی، قطع ۱۰ و سپس ۳۰ دقیقه‌ای اتفاق افتاد. این روند نشان می‌دهد که سامانه‌ها می‌توانند به‌صورت پویا و بدون دخالت دستی مدیریت شوند.
وی گفت:آن اداره ابتدا فکر کرد ما دستی برقش را قطع کرده‌ایم و شاید هم چند ناسزا گفتند، ولی سیستم خودش این کار را کرد!
در این نشست تخصصی، مسائل مرتبط با ظرفیت تولید، مصرف روزافزون انرژی، توسعه زیرساخت‌ها، مدیریت تقاضا و بهینه‌سازی مصرف برق در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، آخرین داده‌ها و پیش‌بینی‌ها درباره وضعیت تأمین برق استان در ماه‌های پیش رو ارائه شد.
در ادامه این نشست، شرکت‌کنندگان با تبادل نظر و ارائه پیشنهادات تخصصی، بر لزوم توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر، اصلاح الگوی مصرف، حمایت از طرح‌های بهره‌وری انرژی و مشارکت عمومی در مدیریت مصرف تأکید کردند.
کلام آخر اینکه:
نشست تخصصی ناترازی برق زنجان را باید نقطه‌ای مهم در شفاف‌سازی بحران انرژی در کشور دانست؛ جایی که مدیران، برخلاف جلسات معمول، از پشت شعارها خارج شدند و واقعیت‌ها را بی‌پرده بیان کردند. راهکارها، اگرچه مشخص‌اند، از هوشمندسازی گرفته تا کنترل نرم و اصلاح قیمت، اما تا زمانی که سیاست‌گذاری با واقعیت‌های میدانی هم‌راستا نشود، وضعیت تغییری نخواهد کرد.
