هشدار استاندار زنجان نسبت به بحران منابع آبی استان
میهن نیوز-زنجان؛در جلسه شورای حفاظت از منابع آب استان زنجان که با حضور، دادستان مرکز استان و جمعی از مسئولان برگزار شد، سید محسن صادقی استاندار زنجان نسبت به وضعیت رو به وخامت منابع آبی در روستاها و حفر چاههای غیرمجاز هشدار داد و گفت: در این راستا تصمیمگیریهای کارشناسانه و منطبق با واقعیتهای آماری ضروری است.
به گزارش پایگاه خبری سیاسی میهن نیوز ، سید محسن صادقی، در ابتدای این نشست با تأکید بر اینکه روستاهای استان با تنش آبی روبرو هستند، گفت: روند تنش آبی در شهرستانها افزایشی است و حفاظت از منابع آب نهتنها ضروری بلکه کاملاً اجتنابناپذیر است. وی خواستار برگزاری منظم جلسات شورای حفاظت منابع آب در سطح استان به صورت ماهانه شد و افزود: این موضوع بهصورت آییننامهای تثبیت شود.
وی با اشاره به چهار وظیفه اصلی شورای حفاظت منابع آب استان بیان کرد: تصویب برنامه اجرایی شورای حفاظت آب شهرستانها و تأیید اولویتهای آن، تهیه دستورالعمل اجرایی برای حفاظت کمی و کیفی منابع آب است، تصمیمگیری درباره اجرای احکام قضایی با لحاظ کردن ملاحظات اجتماعی، اقتصادی و معیشتی. و همچنین، تدوین گزارشهای عملکردی دستگاهها به تفکیک از وظایف اصلی شوراست.
استاندار زنجان درباره پدیده حفر چاههای غیرمجاز گفت: این فعالیتها عمدتاً به شکل پنهانی انجام میشوند و اگر زنجیره آن – از حفار دستی تا بهرهبردار – مدیریت نشود، دستگاه قضایی ناچار به مداخله خواهد بود، که هم پرهزینه است و هم تبعات اجتماعی دارد.
وی با اشاره به وجود حدود ۱۶ هزار چاه مجاز در استان ادامه داد: «برآورد رسمی از وجود ۱۶٬۹۰۰ چاه مجاز خبر میدهد.و تعداد ۴هزار چاه غیر مجاز که برای ۹۰۰چاه غیر مجاز نیز حکم انسدادقضایی صادر شده که برخی از اینها در باغشهرهایی هستند که فاقد مجوز بهرهبرداری هستند و صاحبان آنها مدعی استفاده از منابع آبی ، مجازند، درحالیکه بررسیهای میدانی خلاف آن را نشان میدهد.
صادقی با انتقاد از نبود اطلاعات دقیق در این حوزه تأکید کرد: ما دچار فقر آماری، تعارض آماری، اغراق و حتی کتمان آماری هستیم. تصمیمگیری بدون دادههای دقیق غیرممکن است.
وی افزود: از سال ۱۳۸۷ مقرر بوده یگان ویژه آب در استانها تشکیل شود؛ که با گذشت ۲۷ سال هنوز این مهم محقق نشده است لذا ما نیاز به نیروهای آموزشدیده و حرفهای برای مقابله مؤثر با تخلفات آبی داریم.
استاندار زنجان با اشاره به اولویتبندی در برخورد با چاههای غیر مجاز خاطرنشان کرد: چاههای عمیق غیرمجاز باید در اولویت برخورد قرار گیرند. ما نمیتوانیم با همه به یک شکل برخورد کنیم. باید میان چاههای سطحی سنتی و چاههای عمیق صنعتی تفاوت قائل شویم.
وی ادامه داد: در حال حاضر، ۹۰۰ پرونده تخلف کامل بررسی و حکم صادر شده، اما ۴۲۰۰ چاه غیرمجاز دیگر هنوز تعیین تکلیف نشدهاند. اطلاعات دقیق درباره موقعیت این چاهها در شهرستانها باید در اختیار شورا قرار گیرد تا تصمیمگیریهای مبتنی بر واقعیت انجام شود.
وی با اشاره به اهمیت اقدامات پیشگیرانه اظهار داشت: برخورد قضایی پرهزینه است. اگر به موقع اطلاعرسانی کنیم، بسیاری از باغداران خودشان همکاری میکنند. ابزارهایی مانند قطع برق یا عدم ارائه خدمات به چاههای غیرمجاز باید جدیتر اجرا شوند.
استاندار زنجان از تمام دستگاههای مرتبط خواست تا با هماهنگی، انسجام و تصمیمگیریهای دقیق، زمینه مدیریت صحیح منابع آبی را فراهم کنند و تأکید کرد : شورای حفاظت منابع آب باید در جایگاه واقعی خود قرار گیرد و مرجع سیاستگذاری و پیگیری دقیق اقدامات اجرایی باشد.
صادقی در ادامه، با تأکید بر لزوم تمرکز دقیقتر بر وضعیت شهرستانها در حوزه منابع آب، گفت: ما باید با دقت بیشتر وضعیت منابع آبی شهرستانها را رصد و پیگیری کنیم. بهعنوان نمونه، پیشنهاد میشود که جلسه آینده شورای حفاظت شهرستان ماهنشان در همین محل برگزار شود تا مسائل بهصورت عینیتر و واقعیتر مطرح شود.
وی با اشاره به عدم اجرای برخی مصوبات شورای حفاظت از منابع آب افزود: برخی تصمیمات شورای حفاظت بسیار دقیق و کارشناسیشده هستند اما بهدلیل عدم اجرای آنها عملاً بیاثر ماندهاند. باید مکاتبهای از سوی من بهعنوان رئیس شورای استان با وزیر نیرو و سازمان آب انجام شود تا درباره یگان ویژه و علل عدم اجرای این مصوبات شفافسازی صورت گیرد.
استاندار زنجان بر اهمیت شناسایی دقیق چاههای غیرمجاز تأکید کرد و ادامه داد: اطلاعات دقیق از وضعیت چاههای غیرمجاز عمدتاً زمانی بهدست میآید که یا رقابت محلی شکل میگیرد یا یک چاه بسته میشود و میزان مصرف چاه دیگر افزایش پیدا میکند. در این زمینه، باید از ظرفیت نهادهای اطلاعاتی و امنیتی و شورای تأمین شهرستانها استفاده کرد.
وی از دستگاههای اجرایی خواست با پرهیز از صدور مجوزهای مصرف آب برای صنایع آببر، به بازنگری در سیاستهای آبی استان بپردازند و افزود: گاهی یک صنعت، مصرف آبی معادل ۵۰۰ حلقه چاه کشاورزی دارد که بهمعنای درگیر شدن با ۵۰۰ خانوار کشاورز است. این موضوع باید در سیاستگذاریها مدنظر قرار گیرد.
استاندار زنجان همچنین به نیاز مبرم برای ساماندهی فعالیتهای آبزیپروری در استان اشاره کرد و خواستار گفتوگوی مستقیم با شوراها و دهیاران برای ارتقای شبکه پیشگیری شد وگفت: تشکیل کمیتهای برای نظارت بر مجوزهای صادرشده و ارزیابی میزان واقعی مصرف آب ضروری است.
صادقی در ادامه از تخصیص ۱۰ میلیارد تومان از محل اعتبارات توازن ملی برای انسداد چاههای غیرمجاز خبر داد و گفت: ضروری است که شهرستانها با ارائه آمار و اولویتهای خود، از ایجاد تنشهای غیرضروری جلوگیری کنند.
وی افزود: بر اساس قانون، هیچ خدماتی نباید به بهرهبرداران غیرمجاز ارائه شود. شرکت نفت نباید سوخت تحویل دهد و جهاد کشاورزی نیز نباید کود و نهاده بدهد لذا اجرای این قانون میتواند از بروز تخلف جلوگیری کند.
استاندار همچنین بر لزوم آگاهسازی و آموزش بهرهبرداران تأکید و پیشنهاد کرد: با استفاده از ظرفیت دهیاران و بخشداران، محتوای آموزشی ساده و تأثیرگذاری تهیه و در سطح روستاها توزیع شود تا مردم نسبت به پیامدهای بلندمدت مصرف بیرویه آب آگاه شوند.
وی همچنین اصلاح الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی را امری حیاتی دانست و تصریح کرد: ۶۵ درصد منابع آبی استان در بخش کشاورزی مصرف میشود، و این الگو باید اصلاح شود. لذا استفاده از روشهای سنتی آبیاری منجر به هدررفت زیاد آب شده و لازم است روشهای نوین آبیاری ترویج و تشویق شوند.
صادقی در ادامه، پروژه *سد مشمپا** را از اولویتهای استان در تأمین پایدار آب زنجان و ابهر معرفی کرد و گفت: این پروژه تاکنون ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و با توجه به ناکافی بودن اعتبارات دولتی، مشارکت بخش خصوصی برای تکمیل این پروژه در دستور کار قرار گرفته است.
وی همچنین تأکید کرد: نباید تصور شود که با بهرهبرداری از این سد، مصرف غیرمسئولانه منابع آب ادامه یابد لذا ما نیازمند تغییر در نگرش و رفتار مصرفکنندگان هستیم.
داستاندار زنجان خواستار تدوین شرح وظایف مشخص برای تمام اعضای شورای حفاظت از منابع آب شد و افزود: دبیرخانه شورا باید پیشنویس وظایف را تهیه و برای تصویب ارائه کند. همچنین لازم است اقدامات انجامشده توسط هر دستگاه بهطور منظم ارزیابی شود تا همافزایی لازم در مدیریت بحران آب استان شکل گیرد.
او در خاتمه گفت: با ارتقای کیفیت مصوبات شورا، فعالسازی شورای شهرستانها، و تمرکز بر پیشگیری بهجای برخورد، میتوانیم گام بلندی در مدیریت منابع آب استان برداریم. انشاءالله با همراهی و همفکری همه دستگاهها این هدف محقق خواهد شد.


